Wat zijn Lectines?

Eiwitten die koolhydraten binden

Verwar lectines niet met leptine, lactose of pectine.

Lectines zijn eiwitten die zich binden aan koolhydraten of glycoproteïnen (koolhydraat-eiwitmengsel) [1].

Eiwitten die lectines worden genoemd (van het Latijnse legere, “selecteren”) hebben het vermogen zich te binden aan specifieke koolhydraatmoleculen.

Ze komen in elk levend organisme voor, inclusief virussen, bacteriën en de meeste voedingsmiddelen, in meer of mindere mate, maar de meeste zijn onschadelijk. Wetenschappers bestuderen lectines sinds 1884.

Sommige wetenschappers geloven dat lectines deel uitmaken van de beschermingsmechanismen van planten [2].

Planten gebruiken lectines ook om te communiceren met hun omgeving, voor de celorganisatie en als reserve-eiwitten, naast andere functies [3].

Lectines zijn koolhydraatbindende eiwitten die in alle levende organismen voorkomen. Ze beschermen planten en helpen hen te communiceren met hun omgeving.

Verschillende soorten lectines voor planten

In planten zijn lectines geconcentreerd in zaden, vroege bladeren en wortels. Bladeren bevatten doorgaans minder lectines, hoewel dit per plant kan verschillen. Een goed voorbeeld van een blad is romaine sla.

De soorten voedsel lectines die gevoeligheid kunnen veroorzaken zijn [4, 5, 5]:

• Peulvruchten lectines, zoals witte kidneybonen. Gemiddeld 15% van de eiwitten van een boon zijn lectines.
• Cucurbitaceae lectines, gevonden in het sap van komkommer, meloen en pompoen.
• Prolamines, zoals gluten en gliadine, zijn de in alcohol oplosbare lectines die voorkomen in graankorrels.
• Agglutinine of hemagglutinine in soja en tarwekiemen, die bloedagglutinatie (klontering) kunnen veroorzaken.

Plantenagglutininen hebben het vermogen om bloedcellen van bepaalde bloedtypes samen te klonteren, wat suggereert dat mensen met bepaalde bloedtypes gevoeliger kunnen zijn voor gezondheidsproblemen door lectinen dan anderen [6].

Sommige plantaardige lectines, zoals ricine van castorbonen en agglutinines van witte nierbonen, zijn zeer giftig voor mensen en ratten. Ricine kan bloedagglutinatie veroorzaken en zou gebruikt kunnen worden in chemische oorlogsvoering en genetisch gemanipuleerde herbiciden [4].

Witte nierbonen hemagglutininen kunnen acute misselijkheid veroorzaken, gevolgd door braken en diarree.

Andere plantaardige lectines zijn minder giftig, maar kunnen op andere manieren schade veroorzaken.

Lectines zijn geconcentreerd in de zaden en wortels van planten. Lectines in kidneybonen, komkommers, meloenen, pompoenen, granen en soja kunnen leiden tot voedselgevoeligheid. Sommige plantaardige lectines zijn uiterst giftig, terwijl andere minder schadelijk zijn.

Schadelijke effecten van voedingslektines

1) Bestand tegen vertering

Lectines zijn bestand tegen hitte en vertering, zowel bij ratten als bij mensen. Ze kunnen gemakkelijk door de darmwand in het bloed worden getransporteerd [7, 8, 9].

In het bloed kunnen lectines het immuunsysteem stimuleren en de hormoonfuncties wijzigen, of neerslaan in bloed- en lymfewanden [9, 10].

Lectines worden niet verteerd of afgebroken door warmte. Ze kunnen in de bloedbaan terechtkomen, het immuunsysteem overactiveren en hormonen verstoren.

2) Beschadigen de darmvoering, waardoor lekkende darmen ontstaan.

Lectines binden zich aan darmslijmvliescellen, veroorzaken celschade en verhogen de opname van darminhoud [11].

Sommige voedingsbronnen van lectines, zoals tarwe, kunnen de tight junctions in darmcellen rechtstreeks verbreken [12].

Lectines kunnen lekkende darmen veroorzaken, waardoor zowel voedings- als bacteriële antigenen (ontstekingsstoffen) meer worden blootgesteld aan het immuunsysteem [13].

Ze kunnen ook de opname van voedingsstoffen verstoren [14].

Lectines kunnen zich binden aan het darmslijmvlies en dit beschadigen, waardoor een lekkende darm ontstaat en de opname van voedingsstoffen wordt belemmerd.

3) Het immuunsysteem stimuleren

Wanneer lectines de bloedbaan bereiken, ontwikkelen de meeste mensen antilichamen tegen voedingslektines [15, 16].

Deze antilichamen beschermen u niet noodzakelijkerwijs tegen schadelijke lectines. Of dit ziekte veroorzaakt, hangt af van de individuele gevoeligheid.

Bij muizen stimuleert toediening van lectines via de neus of via de voeding de productie van IgG en IgA, vergelijkbaar met die van het choleratoxine [17].

Lectines kunnen de immuunrespons versterken op antigenen die op zichzelf niet ontstekingsgevoelig zijn. Zo ontwikkelen muizen die gevoerd worden met tarwekiemagglutinine en eiwit uit eieren een veel sterkere antilichaamrespons op eiwit uit eieren dan wanneer zij alleen eiwit uit eieren krijgen [18, 19].

Daarom kan consumptie van lectinehoudende voedingsmiddelen in combinatie met andere producten het risico op het ontwikkelen van gevoeligheid voor andere voedingsmiddelen vergroten.

Aangezien lectines de immuunrespons op andere antigenen kunnen versterken, zouden ze samen met orale vaccins kunnen worden gebruikt [20].

Lectines kunnen mestcelreacties opwekken, wat suggereert dat ze allergieën en histamine-intolerantie kunnen verergeren.

Door opname in de bloedbaan kunnen lectines uw immuunrespons overprikkelen, uw gevoeligheid voor andere voedingsmiddelen vergroten en allergieën en histamine-intolerantie verergeren.

4) Veroorzaken auto-immuniteit

Aangezien lectines het immuunsysteem kunnen triggeren, kunnen ze bij gevoelige mensen auto-immuniteit veroorzaken [21].

Lectines veroorzaken auto-immuniteit door binding aan glycoproteïnen en glycolipiden (suikermoleculen gehecht aan eiwitten en vet), zoals siaalzuur, op het oppervlak van de cellen. Interessant is dat de hersenen en de darmen rijk zijn aan siaalzuur.

Bij mensen is siaalzuur aanwezig in bijna alle lichaamsvloeistoffen en weefsels. In het bloed komt het voor in fibrinogeen, haptoglobine, ceruloplasmine, α1 -antitrypsine, complementproteïnen en transferrine [22].

Lectines verhogen ook de ontsteking door de productie van IFN-gamma, IL-1 en TNF-alfa te stimuleren [11].

Lectines binden zich aan gezonde cellen en weefsels, waardoor auto-immuniteit kan ontstaan en ontstekingen kunnen toenemen.

5) Beïnvloeding van de darmmicrobiota

Lectines beïnvloeden de samenstelling van de darmbacteriën en kunnen een dysbiose (microbiële onbalans) veroorzaken, waardoor u vatbaar wordt voor auto-immuunziekten. Het mechanisme waarmee lectines de darmbacteriën beïnvloeden is echter niet volledig bekend.

Lectines verlagen de niveaus van intestinaal heat shock protein (iHSP’s), een ontstekingsremmend eiwit dat belangrijk is voor een gezonde interactie met de darmbacteriën en verdediging tegen oxidatieve stress [23].

Bij ratten verhogen dieet lectines de darmniveaus van E. coli en Lactobacillus lactis, die beide in verband worden gebracht met auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis [24].

Nierbonen lectines kunnen een overgroei van E. coli in de darm veroorzaken, terwijl sneeuwklokje lectines en mannose-specifieke lectines dit effect kunnen blokkeren [25].

Lectines kunnen het darmmicrobioom verstoren en schadelijke bacteriën voeden die in verband worden gebracht met auto-immuunziekten.

6) Abnormale celgroei veroorzaken

Lectines kunnen uitbreiding en overgroei van cellen veroorzaken in vele weefsels, waaronder de darmen, alvleesklier en lever [26, 3].

In celstudies hebben lectines de groei en activering van lymfocyten uitgelokt [5].

Insuline

In lage doses kan tarwekiemagglutinine de insulinefunctie in vetcellen nabootsen. Bij hogere doses kan tarwekiemagglutinine echter insulineresistentie veroorzaken (in een celstudie) [27].

Vergroting van de alvleesklier als gevolg van dieet lectines kan het insulinegehalte bij ratten verminderen [5].

Obesitas

In een celstudie kunnen tarwekiemagglutinine en ricine uit ricinusolie de vetsynthese in vetcellen verhogen [28].

Hersenfuncties

Bij rondwormen kunnen lectines vanuit de darm naar dopamine-neuronen worden getransporteerd en de neuronale en dopaminefuncties verstoren, wat suggereert dat het kan bijdragen aan de ziekte van Parkinson [29].

Bepaalde soorten lectines kunnen insulineresistentie, obesitas en onbalans van neurotransmitters veroorzaken.

Het lectine-vermijdingsdieet

Dieetformule

Het Lectine Vermijden Dieet heeft een eenvoudige formule: eet vlees en zeevruchten, zoveel als u wilt, voornamelijk overdag.

Het Lectine Vermijden Dieet sluit granen, bonen, noten, zaden, de meeste aardappelen en alle zuivel uit.

Wel toegestaan zijn alle zeevruchten, vlees, eieren (indien niet allergisch) en de meeste vruchten en groenten.

Romeinse sla, kruisbloemige groenten, komkommers en selderij zijn de beste groenten. Rauwe honing, citrusvruchten, bessen en ananas zijn de aanbevolen fructosehoudende voedingsmiddelen.

Japanse en paarse zoete aardappelen zijn het beste zetmeel om in uw dieet op te nemen, maar het is waarschijnlijk beter als ze onder druk worden gekookt. Andere zoete aardappelen, nachtschade groenten (zoals tomaten), en pompoen kunnen worden geconsumeerd als ze onder druk zijn gekookt.

Maar zelfs als u zich ontdoet van lectines, zult u zich niet ontdoen van alle anti-nutriënten. Tannines, bijvoorbeeld, komen in veel planten voor en worden beschouwd als anti-nutriënten omdat ze de vertering en absorptie van voedingsstoffen kunnen veranderen [30].

Het lectine-vermijdingsdieet omvat alle soorten vlees en zeevruchten en de meeste vruchten en groenten. Granen, bonen, noten, zaden en zuivel zijn uitgesloten. Sommige groenten moeten onder druk worden gekookt om hun lectinegehalte te verminderen.

Auto-immuunziekte genezen

Een studie van 800 auto-immuunpatiënten evalueerde een dieet zonder granen, gekiemde granen, pseudogranen, bonen en peulvruchten, soja, pinda’s, cashewnoten, nachtschade, meloenen en pompoenen, niet uit Zuid-Europa afkomstige koemelkproducten (Caseïne A1), en met granen/bonen gevoede dieren.

De meeste van deze patiënten kregen hun TNF-alfa (een ontstekingsmolecule) niveaus terug tot normaal na 6 maanden op dit dieet.

De studie concludeerde dat verhoogd adiponectine een marker is voor lectine- en glutengevoeligheid, terwijl TNF-alfa kan worden gebruikt als marker voor blootstelling aan gluten/lectine bij gevoelige personen [31].

Dr. Steven Gundry, de auteur van de studie, keurt voedingsmiddelen af die afkomstig zijn uit Amerika.

Het Lectine Vermijden Dieet kan helpen bij:

• Chronische vermoeidheid en fibromyalgie
• Hersenmist
• Histamine-intolerantie
• Prikkelbare Darm Syndroom
• Prikkelbare Darmziekte
• Andere auto-immuunziekten

 

Toegestane voedingsmiddelen in het dieet (met een laag gehalte aan lectines)

Eiwitten

U moet ’s morgens een goede hoeveelheid eiwitten binnenkrijgen – ongeveer 30 gram.

Uw dieet moet voor 20 tot 30% uit eiwitten bestaan als u lijdt aan een auto-immuunziekte of een chronische ontstekingsziekte.

• Vis – Mijn top 5 bestaat uit bevroren wildgevangen zalm, verse wilde sardines, kuit (viseieren), oesters en ansjovis (alle zeevruchten met een lage toxiciteit zijn goed).
• Vleesproducten
• Rundvlees – bij voorkeur grasgevoerd
• Kip – Ik eet de hele kip, behalve de scherpe botfragmenten, waarop ik kauw om het merg eruit te halen.
• Varkensvlees
• Krekelmeel
• Hennep-eiwit
• Lever – Rundvlees of kip (zonder toevoegingen)
• Bottenbouillon – het beste zelf te maken
• Biergist of voedingsgist (zonder synthetisch foliumzuur)
• Glycine
• Gekookte tempeh (sommige mensen kunnen hier niet tegen en het is niet toegestaan op het dieet van Dr. Gundry)

 

Eieren zijn prima uit het oogpunt van lectine, maar mensen met een chronische darmontsteking ontwikkelen gemakkelijk een eierallergie.

Begin uw dag met een eiwitrijk ontbijt. Geschikte voedingsmiddelen zijn vlees, vis, hennep-eiwit en voedingsgist. Eieren zijn prima, tenzij u allergisch bent.

Koolhydraten

Mijn favoriete bron van veilige koolhydraten is rauwe honing.

Fruit is niet rijk aan lectines, maar bevat wel tannines. Ik eet af en toe fruit, hoewel het mijn immuunsysteem aantast. Mijn favorieten zijn ananas en citrusvruchten. Dr. Gundry en ik kijken ongunstig aan tegen meloenen.

• Zetmeel – Ik vind paarse zoete aardappelen het minst inflammatoire zetmeel uit hele voedingsmiddelen. Japanse zoete aardappelen zijn ook niet slecht. Elke zoete aardappel is prima, zolang ze maar onder druk zijn gekookt.
• Fruit – Bosbessen, ananas, citrusvruchten, gouden bessen, papaja, moerbeien en mango.
• Vezels – resistent zetmeel is mijn belangrijkste bron van vezels.
• Trehalose
• Johannesbrood

 

Rauwe honing en resistent zetmeel voor al mijn koolhydraten.

Mijn belangrijkste koolhydraatbronnen zijn rauwe honing en resistent zetmeel. U kunt ook onder druk gekookte zoete aardappelen, sommige bessen, ananas en citrusvruchten eten.

Vetten

Gebruik caprylzuur, zwarte komijnzaadolie, extra vierge olijfolie en ghee voor uw oliën.

Schrap omega-6 oliën (behalve zwarte zaadolie en olijfolie).

Probeer dagelijks een paar eetlepels caprylolie te nemen. Geef ze de juiste hoeveelheid, en u zou geen last moeten hebben van uw maag en darmen. Gebruik dagelijks 1 eetlepel zwarte komijnzaadolie en extra olijfolie van de eerste persing.

• Caprylzuur – De beste olie. Probeer dagelijks 3 tot 5 eetlepels te nemen (1 tot 1,5 bij elke maaltijd). Verlaag de dosering als u maag- en darmklachten krijgt en werk op.
• MCT-olie
• Zwarte komijnzaadolie – Ontstekingsremmende olie met thymochinon
• Avocado’s of avocado-olie
• Extra vierge olijfolie
• Ghee – met mate om te bakken en te roerbakken en om te gebruiken om te slapen
• Hennepzaad – Dit is het enige zaad dat ik verdraag.

 

Voor sommige mensen veroorzaken zaden problemen, maar ze zijn beter dan noten. Houd het in het begin bij de bovengenoemde en probeer uiteindelijk de zaden. Ik eet geen zaden omdat ik er een zekere mate van ontsteking van krijg.

Gebruik caprylzuur, zwarte komijnolie en extra vierge olijfolie. Sommige mensen verdragen ook zaden, maar die kunt u in het begin beter vermijden.

Groenten

• Romeinse sla
• Kruisbloemige groenten: broccoli, bloemkool, boerenkool, spruitjes (gestoomd, gekookt of geroerbakt)
• Komkommer
• Selderij
• Spruiten – broccoli, luzerne, enz.

 

Andere nachtschade groenten zijn prima.

Specerijen/Anders

• Dulse poeder of Nori voor jodium
• Zonnebloemlecithine – na de maaltijd voor PS en PC
• Mosterd
• Italiaanse kruiden
• Stevia
• Xylitol
• Voedingsgist (geen foliumzuur)

 

Andere kruiden zijn over het algemeen goed.

Chili, paprika en cayennepeper behoren tot de nachtschadefamilie, dus sommige mensen kunnen daarop reageren.

Uitgesloten voedingsmiddelen in het dieet (met een hoog gehalte aan lectines)

• Alle granen
• Nachtschade, waaronder tomaten, paprika’s, aardappelen en aubergine
• Gluten van tarwe, rogge, gerst, mout en misschien haver
• Peulvruchten en alle bonen, inclusief soja en pinda’s; cashewnoten behoren tot de bonenfamilie en zijn niet toegestaan
• Zuivel, inclusief melk en melkproducten als kaas, kwark, yoghurt en kefir
• Gist (behalve biergist en voedingsgist)
• Fruit (tijdens de proefperiode)

 

Let op symptomen van intolerantie: darm-, slaap- of stemmingsveranderingen, geheugenstoornissen of andere belangrijke veranderingen die u in verband kunt brengen met de inname van de voedselgroep. Het kan een week duren voordat de symptomen optreden.

Vermijd alle granen, nachtschadegroenten, peulvruchten en zuivel. Tijdens de proefperiode moet u ook fruit vermijden.

Voedselgroepen die speciale aandacht verdienen

Zeevruchten
Zeevruchten zijn een belangrijke voedingscomponent voor lectinegevoelige mensen. Zoals elk voedingsmiddel kan het bij een minderheid van de mensen gezondheidsproblemen veroorzaken. De DHA uit visolie is echter cruciaal voor de modulatie van het immuunsysteem en de vermindering van lectinegevoeligheid.

Ik doe het goed met mild gekookte wildgevangen zalm (minder goed met volledig gekookte), verse mild gekookte wilde sardines (niet uit blik) en verse oesters. Andere soorten zeevruchten zijn ook goed.

Om het risico op parasieten te verminderen, koop ik bevroren wilde zalm, laat hem 24 uur ontdooien in mijn koelkast, en warm hem op of kook hem licht. Industriële vriezers zouden alle parasieten moeten doden, en als dat niet lukt, kan een temperatuur van 145 graden gedurende 5 tot 10 minuten dat wel. Ik gebruik ook veel kruiden. Het immuunsysteem beschermt ook tegen parasieten, dus persoonlijk maak ik me daar geen zorgen over.

Ik heb geëxperimenteerd met wilde zalm per dag, zonder enig probleem. Momenteel eet ik 6 oz. per dag.

Als u zich zorgen maakt over kwik, kunt u NAC of R-liponzuur nemen om ophoping van zware metalen te voorkomen en de detoxroutes te activeren.

De bedoeling van het dieet is om DHA van goede kwaliteit, jodium, eiwitten en minder omega-6 binnen te krijgen.

Vis en zeevruchten zijn cruciaal: ze zijn rijk aan ontstekingsremmend DHA, jodium en eiwitten. Ik geef de voorkeur aan wildgevangen zalm, sardines en oesters.

Rauwe honing
Rauwe honing heeft een aantal grote voordelen die zetmeel niet heeft. Het is de gezondste koolhydraatbron voor mensen die gevoelig zijn voor lectine. Honing:

·      Verzorgt de maag

·      Is een zeer krachtig antimicrobieel, wat betekent dat het SIBO zou moeten helpen

·      Heeft heilzame prebiotica, zoals FOS en GOS

·      Bevat weinig lectines

·      Heeft zowel immuunversterkende als ontstekingsremmende eigenschappen

·      Bestrijdt schimmeltoxinen

·      Bevat fructose, dat helpt de energie te verhogen door orexines te verhogen

Rauwe honing is een betere koolhydraatbron dan zetmeel vanwege zijn ontstekingsremmende, immuunversterkende en antimicrobiële eigenschappen.

Eieren
Eieren zijn uiterst voedzaam en worden beschouwd als een superfood. Bij sommige mensen kunnen eieren echter andere gezondheidsproblemen veroorzaken door ei-intolerantie als u een tijdlang een zwaar lectinedieet hebt gevolgd, of als u last hebt van overmatige stress.

Ik ontwikkelde een allergie voor eieren toen ik begin 20 was, maar de meeste mensen kunnen er prima tegen. Als u zich er goed bij voelt, eet dan gerust, want eieren zijn supergezond. Als u eieren kunt gebruiken, hebt u minder supplementen nodig.

Hoe vermindert u het gehalte aan lectines in voedsel?

·      Meer dan 2 uur weken en koken vernietigt de lectines in bonen. In gewone bonen daalt het lectinegehalte van 820 naar 3,2, terwijl het in favabonen daalt van 51,3 naar 6,4 [32].

·      Koken onder druk vernietigt lectines in sommige voedingsmiddelen, zoals bonen, zoete aardappelen en sommige pompoenen.

Toe te voegen voedingsstoffen

·      Calcium

·      Magnesium

·      Kalium